در محاسبه سیمان برای ملات های بنایی، نیاز به اطلاع از طرح اختلاط و نوع ملات است. ملات های بنایی به دو دسته ماسه سیمان و باتارد، تقسیم بندی می‌شوند. هر یک از این ملات ها نیز با توجه به طرح اختلاطشان به چند دسته تقسیم می‌شوند. عیار سیمان مصرفی در این ملات ها به شرح زیر است:

عیار سیمان مصرفی در عملیات بنایی

آجرچینی، بلوک چینی، بنایی با سنگ و … از جمله عملیاتی است که در اجرای آن، سیمان به وفور استفاده می‌شود. اولین نکته در محاسبه عیار سیمان مصرفی در این قبیل کارها، اطلاع از حجم ملات مصرفی در آنها است. به طور معمول در عملیات بنایی به استثتای بنایی با بلوک سفالی، ۳۰ درصد حجم بنایی به عنوان حجم ملات در نظر گرفته می‌شود. این مقدار برای بنایی با سفال ۱۵ درصد است.

برای ساخت هر متر مکعب بلوک سیمانی یا هر متر مکعب بنایی با این بلوک ها، ۱۷۵ کیلوگرم سیمان نیاز است. سیمان مورد نیاز برای بنایی با بلوک های بتن سبک (گازی) بسیار کمتر از بلوک های سیمانی است، و ۲۵ کیلوگرم سیمان در هر مترمکعب بنایی با آن به کار می‌رود.

عیار سیمان در کف سازی، نماسازی، کاشی کاری و موزائیک

برای کف سازی از مخلوط پوکه چه به صورت معدنی و یا صنعتی و سیمان استفاده می‌شود. در هر متر مکعب از این آن، ۱۵۰ کیلوگرم سیمان به کار گرفته می شود. برای ساخت هر متر مکعب فوم بتن برای کف سازی نیز، میزان ۲۲۵ کیلوگرم سیمان استفاده خواهد شد.

نمای سنگی و کاشی کاری اندکی مشابه هم هستند و از دوغاب سیمان در اجرای آن بهره گرفته می شود. اگر پشت کار برجستگی‌ها و فرو رفتگی‌های نامتعارفی نداشته باشد، ۳ سانتیمتر ضخامت برای آن در نظر می گیرند.

در هر متر مکعب از این دوغاب ۴۳۰ کیلوگرم سیمان استفاده شده و برای سهولت در اجرا، از دوغاب با نسبت آب به سیمان بسیار زیاد استفاده می کنند، پس برای جذب آب اضافی و افزایش سرعت کار، علاوه بر سیمان مصرفی در دوغاب، پس از هر بار دوغاب ریزی مقداری سیمان نیز به پشت کار می ریزند. این کار میزان مصرف سیمان را بالا برده و به دلیل کاهش چسبندگی در پشت کار و سنگ یا کاشی غیر مجاز خواهد بود.

برای اجرای موزائیک از ملات موزائیک استفاده می کنند. این ملات در دو نوع 1:2.5:2.5 و 1:2.5:2 تهیه می شود. عیار سیمان در این دو نوع ملات موزائیک به ترتیب ۳۵۰ و ۴۵۰ خواهد بود.

عیار سیمان مصرفی در اندود‌ها و بندکشی

انواع ندودهای سیمانی اجرایی

1 – آستر : بسته به نوع ملات، برای محاسبه سیمان مصرفی در آن از فرمول های مختلف استفاده می کنند.

2 – رویه : ملات پودر سنگ-خاک سنگ و سیمان در اجرا ایفای نقش می کند که برای هر متر مکعب از این ملات ۳۰۰ کیلوگرم سیمان استفاده می کنند. سیمان مصرفی در این ملات سیمان سفید می باشد.

در بندکشی سنگ پلاک، کاشی و سرامیک از دوغاب سیمان سفید و پودر سنگ ۱:۴ استفاده می کنند. در هر مترمکعب از این دوغاب ۴۰۰ کیلوگرم سیمان به کار گرفته می شود.

در بندکشی موزائیک فرنگی از دوغاب سیمان سفید و خاک سنگ ۱:۶ استفاده می کنند که ۲۲۵ کیلوگرم سیمان با خود ترکیب کرده است.

بندکشی آجر نما با استفاده از ملات ماسه بادی و سیمان است که عیار سیمان مصرفی در دو نوع ۱:۳ و ۱:۴ از این ملات به ترتیب ۳۶۰ و ۲۸۵ کیلوگرم در هر متر مکعب ملات خواهد بود.

نحوه محاسبه عیار سیمان مصرفی در بتن

اگر مقاومت بتن بر حسب مگاپاسکال و برای نمونه استاندارد استوانه‌ای fc باشد و عیار سیمان (مقدار سیمان بر حسب کیلوگرم در یک متر مکعب مخلوط) را با w نمایش دهیم. آنگاه:

fc = (w/10) -9

w = (fc+9) ×10

مثلاً برای بتنی با مقاومت ۲۵ مگاپاسکال، مقدار سیمان مورد نیاز ۳۴۰ کیلوگرم محاسبه می شود.

همچنین می توان بتن را با عیار سیمان مصرفی در آن خواند. این نامگذاری در مراجع رسمی، برای بتن با مقاومت کم و بتن مگر به کار گرفته می شود. پس نام بتن، نشان دهنده مقدار سیمان مصرفی در هر متر مکعب آن است.