تعریف نظارت مستمر، نظارت مقیم و نظارت عالیه

تعریف ناظر با استناد به قوانین ذکر شده

در بحث تعریف ناظر با استناد به قوانین ذکر شده در ابتدا، در سه بخش وظایف ناظر تعریف می شود: الف) ناظر شخصی است که میبایست در حین اجرای ساختمان، بر ساختمان، نظارت مستمر داشته باشد، که این ساده ترین تعریف از نظارت می باشد. ب) مطابق نقشه های مصوب و براساس مقررات ملی ساختمان بر ساختمان نظارت کند. پ) بر هریک از جزئیات (Details) اجرایی ساختمان نظارت داشته و در این مورد اظهار نظر نیز بکند و چنانچه تخلفی از مالک یا سازنده مشاهده نمود نسبت به ارایه گزارش مربوط به آن تخلف در موعد مقرر به شهرداری اقدام نماید. همان طور که ذکر شد که وظیفه ناظر در حین اجرای ساختمان ، نظارت مستمر بر ساختمان است. سوالی که بسیار مطرح می شود این است که واژه مستمر از چه منبع قانونی برگرفته شده است؟ مهم ترین و مشهورترین تعریف در خصوص نظارت مستمر در تبصره 7 ماده 100 قانون شهرداری ها و هم چنین ماده 7 آیین نامه حفاظتی کارگاه های ساختمانی و مبحث دوم و سایر مباحث مقررات ملی آمده است.

نظارت مستمر

نظارت مستمر یعنی آنکه مهندس ناظر می بایست ساختمانی را که تحت نظارت دارد را زیر نظر داشته باشد، و البته این به این معنی نیست که ناظر 24 ساعته در محل ساختمان حاضر باشد زیرا وی ناظر مقیم نیست، آنچه که در مورد مهندس ناظر مهم است ، خروجی کار وی می باشد. خروجی مهندس ناظر گزارش های مرحله ای ارایه شده به شهرداری، دستور کارهای ابلاغی به مالک، سازنده یا مجری و مکاتباتی است که وی با مهندس محاسب و سازمان های مرتبط مانند نظام مهندسی، اداره کار ، اداره راه و شهرسازی و … انجام می دهد.  پس معیار نظارت مستمر حضور فیزیکی ناظر نبوده و ملاک خروجی کار وی هست. بطور مثال در یکی از گودهای تهران که ملک مجاور در ضلع شرقی، به داخل گود ریزش کرد، و سه نفر کشته شدند، ناظر در زمان حادثه در محل حضور داشته و مشغول نظارت بود که ساختمان فروریخت. قبلا نیز اشاره شد که ناظر قادر نیست که با دست ساختمان را نگه داشته و از ریزش جلوگیری کند.  قانون نیز چنین توقعی از ناظر ندارد. در این پرونده چون ناظر علیرغم حضور فیزیکی خودش هیچ گزارشی ارایه نداده بود به پرداخت 30 درصد از خسارت محکوم شد. پس حضور فیزیکی ناظر رافع مسئولیت های وی نیست. مجددا تاکید می شود مهم ترین خروجی کار ناظر گزارشات، مکاتبات و دستور کارهای وی می باشد.

نظارت مقیم

نظارت مقیم با نظارت مستمر در نظام مهندسی متفاوت است و این دو مفهوم را به جهت جلوگیری از اشتباه، باید از هم تفکیک کرد. ناظر مقیم مربوط به طرح های عمرانی است که در نظام فنی اجرایی حضور دارد و وظایف مرتبط به وی در شرایط عمومی پیمان و بخشنامه های سازمان مدیریت وبرنامه ریزی کشور ذکر شده است. ناظر مقیم مسئولیت ها و وظایف خاص خود را دارد و ساده ترین تعریف از نظارت مقیم، حضور در روزهای کاری در کارگاه در ساعات مشخص کاری و هنگام انجام امور اجرایی است. البته نظام مهندسی و نظام فنی اجرایی همپوشانی های خاصی در برخی مواقع باهم دارند، مانند پروژه های ساختمانی متعلق به ادارات دولتی در سطح شهرها که از اعتبارات عمرانی دولتی استفاده می کنند و دارای پروانه ساخت از شهرداری هستند و از خدمات مهندسی نظام مهندسی نیز استفاده می کنند.

نظارت عالیه

در نظام فنی اجرایی علاوه بر ناظرین رشته های سازه برق مکانیک و غیره، نظارت عالیه نیز بر عملکرد بقیه ناظرین نظارت می کند. نظارت مقیم ارتباطی با نظارت مستمر ندارد و نظارت مستمر همین تعریفی هست که گفته شد، یعنی زیر نظر داشتن ساختمان تحت نظارت توسط ناظر و خروجی ناظر شامل گزارشات مرحله ای به شهرداری، دستور کارها به مالک و مکاتبات با مهندس محاسب و اداره راه وشهرسازی و اداره کار و سازمان نظام مهندسی و غیره است.  این چهار چوب نظارت مستمر در ساخت و ساز شهری است. در نظام مهندسی نیز نظارت عالیه داریم که دارای مسئولیت های محدودی است و براساس ماده 35 قانون نظام مهندسی این وظیفه بر عهده وزارت مسکن و راه و شهرسازی است. مرجع : www.mirrazavi.com